امروز: جمعه 10 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
لینک دوستان
بلوک کد اختصاصی

تحقیق معماری سبک خراسانی

تحقیق معماری سبک خراسانی دسته: معماری
بازدید: 1 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 12082 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 57

تحقیق معماری سبک خراسانی

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

تحقیق معماری سبک خراسانی

فهرست

مقدمه                                                                                                                             ۵ 

آغازشکل گیری سبک                                                                                                          ۶

مکان شکل گیری سبک                                                                                                        ۶

مروری بر تاریخ ایران از قرن نخست تا قرن چهارم هجری                                                              ۶                                                                                                 

تاثیر اقلیم در سبک                                                                                                             ۷

سبک خراسانی                                                                                                                  ۸

ساخت مسجد النبی                                                                                                              ۸

ویژگی سبک خراسانی                                                                                                         ٩

دگرگونی ویژگی های معماری ساسانی با ورود اسلام                                                                      ٩

سیر تکاملی سبک                                                                                                              ۱۰                                                                                                             

بررسی تک بنایی                                                                                                               ۱۰

مسجد جامع نیشابور                                                                                                           ۱۱

مسجد جامع قاین                                                                                                               ۱۲

مسجد جامع فهرج                                                                                                              ۱۷

مسجد تاریخانه                                                                                                                 ۲۱

مسجد جامع اصفهان (آل بویه                                                                                             (  ۳۱

مسجد جامع عتیق شیراز                                                                                                      ۳۵

مسجد جامع اردستان                                                                                                           ۴۰

مسجد جامع نایین                                                                                                               ۴۷

مسجد جامع نیریز                                                                                                              ۵۱

جمع بندی                                                                                                                       ۵۴

منابع                                                                                                                             ۵۶

مقدمه:

ایران كشوری پهناور با تمدن چندین هزار ساله و دارای معماری اصیل به سبك های پارتی و پارسی است كه بناهای همچون پاسارگارد ،تخت جمشید ، قصر شیرین ،طاق كسری و... را از خود به جا گذاشته است.

پس از فتح ایران توسط مسلمانان و ورود مذهب نوپای اسلام به این سرزمین نیاز به مكانی به نام مسجد پدیدار شد.

مسجد سجده گاه انسانی است که خود مسجود ملاَیک بوده است.مسجد جایگاه امن برای پیوند روح آدمی با خالق هستی است و محل پاکترین و صمیمانه ترین آشنایی ها و ارتباطات میان بندگان خداست.

آمیختگی صفات خدادادی این مکان مقدس با هنرمعماران اهل دل بناهایی خلق کرده است که علاوه بر حظ بصر˛ روح خسته آدمی را برای لحظاتی هر چند کوتاه از قفس تن می رهاند و آرامش می بخشد.

با توجه به اینكه در ایران الگویی برای ساخت مسجد وجود نداشته ،ایرانیان تازه مسلمان با اشتیاق فراوان كه به اسلام و پیامبرش داشتند روش ساخت مساجد خود را از مسجد النبی  در مدینه الهام گرفتند و این شیوه ای تقلیدی برای ساخت اولین مساجد در ایران و پایه گذار سبک خراسانی شد.

به مرور زمان تغییراتی در این سبك پدید آمد كه باعث شکل گیری سبكهای رازی و آذری و ... شد.

آغاز شکل گیری سبک خراسانی:

در سال ۶۲۲م پیامبر اکرم (ص) از مکه به مدینه مهاجرت فرمود و خانه ای برای سکونت خود و خانواده اش بنا نهاد. مشخصات ابعاد آن خانه بیانگر آن است که صرفا سکونت گاه یک خانواده معمولی نبوده بلکه برآورنده دو منظور دیگر در ارتباط با جامعه مسلمان آن روزگار بوده است.نخست اینکه علاوه بر خانواده گنجایش و امکان پذیرش جمعی از تهیدستان   بی خانمانان مسلمان و مراجعین روزمره را داشته باشد و دوم اینکه صحن وسیع و باز آن خانه ظرفیت داشته باشد تا جمع کثیری از اهالی مدینه بتوانند در آن برای نماز صف ببندند.

 به عبارت دیگر می توان گفت  صحن خانه پیامبر در واقع نخستین مسجد مسلمانان بود که به دست مبارک رسول خدا و یاران آن حضرت ساخته شد و این مسجد الگویی شد برای مساجد بیشماری که در ایران و دیگر سرزمین های قلمرو اسلامی ساخته شدند.

مكان شكل گیری سبك خراسانی:

هنر اسلامی تقریبا با روی كار آمدن سلسله امویان در سال ۴۱ ه.ق و انتقال مركز خلافت امویان از مدینه به دمشق پدید آمد.در آن زمان معاویه حاكم امویان بود و به دلیل دور بودن خراسان از مرکز خلافتش همواره احساس خطر میکرد که مبادا آنجا را از دست بدهد˛ به همین دلیل عبدالله بن عامر را به عنوان والی خراسان همراه پنجاه هزار مرد جنگی عرب با خانواده هایشان به خراسان فرستاد و از آنجا که موقعیت جغرافیایی و نوع اقلیم خراسان بیش از نقاط دیگر ایران به عربستان شباهت داشت در آن مستقر شدند و در آنجا شروع به ساخت مكانهای مورد نیازشان كردند كه مسجد شبستانی یكی از مهمترین و اصلی ترین آن مكانها بود.

مروری بر تاریخ ایران از قرن نخست تا قرن چهارم:

۱- طاهریان و علویان طبرستان (۲۰۶_۳۱۶)

۲- دیالمه آل زیار (۳۱۶-۴۳۳)

٣- دیالمه آل بویه (٣٢٠-٤٤٧)

٤- صفاریان(۲۴۷-۳۹۳)

٥-سامانیان(۲۷۹-۳۸۹)

٦-غزنویان(۳۵۱-٥٨٢)

٧-سلاطین غور(٥٤٣-٦۱٢)

٨-سلاطین سلجوقی(٤٢۹-٥۹۰)

تاثیر اقلیم در سبک:

از آنجایی كه اقلیم عربستان،اقلیمی گرم و خشك است، بناهای ساخته شده در آنجا باید به گونه ای باشد كه در برابر بادها و طوفان های شن و گرد و غبار آنها را در امان نگه دارد.بنابراین شکل معماری بناهای مختلف در همه ادوار گذشته دراقلیم گرم و خشک  به صورت درونگرا در آمده است.

به عقیده دکتر پیرنیا چون در گذشته قادر نبودند منطقه وسیعی را سبز و خرم کنند بنابراین با ایجاد یک منظره سبز دست ساز یک آغوش گرم و بسته ایجاد میکردند که گرداگرد آن با فضاهای بسته معماری محصور می شد و از هر طرف از فضای سبز و بهشت کوچک بهره می بردند.

درونگرایی مساجد صرفا انگیزه اقلیمی و محدود بودن منظره را ندارد بلکه نیاز به تاثیر معنوی فضاهای درونگرا بر نمازگزاران موجب شده است که معماران اینگونه فضاها را برگزینند.

سبک خراسانی:

با توجه به مطالب ذکر شده اولین نمونه های هنر و معماری مسجد در منطقه خراسان شکل گرفت، در این منطقه شاهد شکل گیری اولین شیوه معماری ایران پس از اسلام هستیم .

این شیوه که به خراسانی (شبستانی) معروف می باشد، در قرن اول ه.ق، ابتدای پذیرش دین مبین اسلام از سوی ایرانیان آغاز گردید وتا دوره آل بویه و دیلمیان (قرن ٤ه.ق)ادامه پیدا کرد.در این شیوه نقشه مساجد از مسجدالنبی الهام گرفته شده است.

ساخت مسجد النبی:

همانطور كه در تاریخ آمده است جایگاه این مسجد توسط شتر پیامبر به امر الهی مشخص گردید.پس از آن به دستور پیامبر دیوارها را با سنگ لاشه که از نزدیكترین كوه می كندند و آنها را روی هم بدون ملات به صورت خشكه چین می گذاشتند ، ساختند.ارتفاع دیوار به بلندای بلند قدترین مرد عرب به حالتی كه دست های خود را به سوی آسمان داز كرده است می رسید.

شبستان

سپس از پده (تنه نخل خشک شده) و یا درختان بی بار به عنوان ستون(پالار)  بهره می گرفتند و سرشاخه ها به عنوان تیر(فرسب) به كار می بردند.روی تیرها با نی می  پوشاندن  و سپس پوست چارپایان را بر روی آن می كشیدند (لمبه کوبی) تا نمازگذاران در هنگام به جای آوردن نماز از تابش آفتاب در امان بمانند.

صفه

اتاق های بخش مسکونی

پلان خانه حضرت رسول (ص)ومسجد النبی

در سمت دیگر مسجد پرچین كوتاهی بود كه بعد ها به صورت سكویی یا صفه سر پوشیده ساخته شد كه یاران پیامبر كه همیشه همراه ایشان بودند در آنحا سكنی گزیدند كه به آنها اصحاب صفحه می گفتند و در طرف دیگر مسجد ٩ اتاق پهلو به پهلو برای خانواده قرار داشت كه در حال حاضر یكی از آنها مقبره خود پیامبر است.اینگونه مساجد با طرح شبستانی  یا چهل ستون (به دلیل ازدیاد ستون) توسط مسلمانان به ایران رسید و الگوی ساخت مساجد اولیه در ایران گشت . به طور كلی معماری در این شیوه بسیار ساده و خالی از هر گونه تزئینات است و مصالحی كه در این بناها استفاده می شده ساده و ارزان بوده است.

ویژگی های سبک خراسانی:

- سادگی بسیار در طراحی

- پلان مستطیل شکل (زیرا شبستانها مكانی بودند كه به دلیل گسترش از هر طرف این نیاز را بر آورده می كرد و دید را از هر طرف به همه قسمت ها ممكن می ساختند)

- فضای شبستانی یا چهل ستونی

- پرهیز از بیهودگی (همه فضاها باید كاربری و بهره وری داشته باشند)

- مردم واری (حفظ تناسبات اندام انسانی با بلندای ساختمانها)

- بهره گیری از ساختمایه های بوم آور (۱- در دسترس بودن همیشگی مصالح و شتاب و سرعت بالا در ساخت ۲- ارزان بودن ۳- سازگار بودن با محیط اطراف )

- قوس های بیضی ,تخم مرغی و ناری

دگرگونی ویژگی های معماری ساسانی با ورود اسلام:

- مردم وارتر شدن بناها

- پرهیز از بیهودگی

- نیارش

- بوم آوری مصالح

سیر تکاملی سبک:

شبستان           صفه و رواق           ایوان             مناره                گنبد                  تبدیل ایوان به چهار ایوانی.

بررسی تک بنایی:

-مسجد نیشابور

-مسجد قاین

-مسجد فهرج

-مسجد تاریخانه

-مسجد جامع اصفهان (آل بویه)

-مسجد جامع عتیق شیراز

-مسجد جامع اردستان

-مسجد جامع نایین

-مسجد جامع نیریز

مسجد نیشابور:

یكی از نخستین مسجدهای قلمرو اولیه اسلام در نیشابوردر سال ۳۳ ه.ق ساخته شده است.

در آن سال عبد الله بن عامر كرینی نیشابور را فتح كرد و آتشكده را كه در مجاورت دروازه شهر بود ویران كرد و برجای آن مسجدی بنا كرد كه از جزئیات معماری این مسجد اطلاعاتی در دست نیست.

با مشخصاتی كه مورخین از مسجد نیشابور ارائه كردند آن مسجد با الهام از مسجد نبی و همانند مسجد فهرج و تاریخانه ساخته شده بود به نحوی كه سه رواق در سه سوی مسجد داشته است.

مسجد جامع قاین:

عنوان مشهور: بنا و بناهای مجموعه ای-مسجد جامع یا جمعه.

نشانی اثر: ایران-خراسان جنوبی- قاین.

دورهٔ اثر / تاریخ ساخت :قرن  پنجم هجری قمری.

 توضیحات: مسجد جامع قاین دارای ایوانی به بلندای ارتفاع ۱۷ متر و دو محراب است.

در طرفین ایوان دو شبستان است.شبستان سمت راست ایوان˛ بر روی پایه های کهنی بنا شده که احتمالا متعلق به قرن پنجم است و بازمانده از همان مسجدی است که ناصرخسرو از آن دیدن کرده است.

صحن مسجد دارای دو ورودی بر ضلع شرق و شمال است و حدود ٢۰ غرفه در اطراف آن ساخته شده است.

قاین از شهر های جنوبی استان خراسان است و مسجد جامع این شهر در مركز قاین قرار گرفته و به عنوان مسجد اصلی شهر مورد استفاده قرارمی گیرد.

بنای است تك ایوانی با ایوان عمیق و دو شیستان در دو طرف آن كه به سبك خاص مساجد خراسان بویژه جنوب خراسان ساخته شده است.

نوشته اصطخری در كتاب مسالك و ممالك و سفرنامه ناصر خسرو دارای اختلافی پیرامون مكان مسجد است.

اصطخری مسجد را در قهندژ(ارگ) قاین در كنار دارالماره دانسته در حالیکه صد سال بعد ناصر خسرو مسجد را در قسمت اماكن عمومی شهر یا شهرستان توصیف می كند.

با توجه به زلزله خیز بودن جنوب خراسان بویژه منطقه قائنات و این كه در این منطقه دست كم هر صد سال یك زلزله بنیان فكن وجود داشته است. ممكن است مسجدی كه كنار دارالماره بوده به فاصله یكصد سال كه از اشاره اصطخری تا بازدید ناصر خسرو از آن فاصله افتاده است براثر زلزله ویران شده باشد.

تغییر مكان مسجد این نظریه را که ممكن است بنا بر جای نیایشگاه ساسانی ساخته شده باشد˛ مورد تردید قرارمی دهد.

بنای مسجد ایوانی است رفیع به ارتفاع 17.20 متر و عمق 22.30 متر دهانه ایوان بزرگ 10 متر و عرض آن 17 متر است .پوشش ایوان به شكل طاق و با چفد های بار بر ساخته شده است.

ایوان مسجد جامع قاین

پلان مسجد جامع قائن

در كاوشهایی پی شبستان شمالی با سه پایه ستون سنگی به درازا و پهنای یك متر در یك متر با سنگ لاشه و ملات ساروج كشف شده است كه پایه های كنونی شبستان بر روی آنها بنا شده است. به منظور وسعت دادن شبستان پایه های كنونی را حدود پنجاه سانتی متر عقب نشانده اند و وجود یك ستون چهار قلو در شبستان مورد نظر كه مشابه ستونهای مسجد جامع اصفهان از دوره سلجوقی است نشان می دهد كه در این محل بنایی از دوره سلجوقی وجود داشته كه در اثر زلزله صدمه دیده و در دوره تیموری تجدید بنا گردیده است.

تزیینات ایوان شامل آجر كاری به شكل جناقی و لوزی در پیشانی ایوان و نقاشیهایی با اشكال هندسی به شیوه اصفهانی است و به نظر می رسد كه در دوره صفویان انجام شده است و در زمانهای بعد روی آنها ناشیانه رنگ زده اند.

مسجد قاین دارای دو محراب است كه هر دو دیوار در انتهایی ایوان قرار دارد. محراب قدیمی مسجد به شیوه اهل سنت (مذهب حنفی) جهت گیری شده و محراب دوم متعلق به شیعیان است كه بعد ها در كنار آن ساخته شده است.حیاط مسجد مستطیلی است به طول 33 و عزض 28 متر كه دارای دو ورودی در سمت شمال و شرق می باشد .

در داخل حیاط پادیاوی قرار دارد كه با 18 پله 20 سانتی متری به قناتی كه از زیر محوطه مسجد عبور می كند منتهی

 می شود كه وجود همین پادیو را دلیلی بر نیایشگاه بودن محل در قبل از اسلام دانسته اند.

مقطع مسجد جامع قائن

پی سنگی مسجد جامع قائن

مسجد قائن- پرسپكتیو خارجی

مسجد جامع فهرج:

عنوانهای دیگر: مسجد امام حسن

نشانی اثر: ایران، استان یزد، ۱۲کیلومتری جادۀ یزد ـ کرمان، فهرج، جنوب غربی میدان حسینی.

دورهٔ اثر / تاریخ ساخت : ساسانیان/ قرون اولیۀ اسلامی (قرن دوم هجری)

توضیحات :منارۀ مسجد احتمالاً از آثار قرون چهارم و پنجم هجری است.

فهرج یكی از تاریخی ترین و كهن ترین روستاهای ایران است كه در 24 كیلومتری شمال شرق مهریز و 12 كیلومتری شرق جاده یزد ـ كرمان قرار دارد.

یكی از اصیل ترین ساختمانهای شیوه خراسانی ،مسجد جامع فهرج است.تاریخ ساخت مسجد به نیمه نخست سده اول هجری باز می گردد و نفشه آن شباهت بسیاری به نقشه دیگر مساجد شناخته شده نخستین سده های هجری در كشور عربی دارد.

این مسجد كهن ترین مسجد ساخته شده در ایران است كه ویژگی های تزئیناتی شیوه پارتی (ساسانی)را داراست ،تهرنگ آن و جایگاه میانسرا ،شبستان و صفه ها ، آشكارا آن را اثری از روزگار اسلامی معرفی می كند كه از نخست برای مسجد ساخته شده است و مانند مسجد های صدر اسلام ،دارای طرح ساده و بی پیرایه می باشد.

طرح اصلی مسجد بسیار ساده است حتی ساده تر از تاریخانه دامغان  و از نوع مساجد ستوندار می باشد و از یك حیاط مركزی با شبستان ستوندار به سمت قبله و رواق هایی در دو طرف صحن مركزی تشكیل می شود.

شبستانی با سه دهانه دارد كه دهانه میانی بزرگتر از دو دهانه چپ و راست می باشد.شبستان در بر گیرنده دو ردیف ستون چهار تایی است و چفد های آن همگی بیضی است .تاقهای مسجد همگی گهواره ای هستند.

 نبود تقارن در تعداد دهانه های سمت شمال و جنوب صحن، پدیده ای غیرمعمول است كه در این بنا دیده می شود. این مسجد همانند دیگر بناهای پیش از اسلام از بلندی و افراز شكوهمندی برخوردار است. حیاط و صحن كوچك مسجد از جنوب به سه دهانه شبستان و از شرق و غرب هر یك به دو دهانه ایوان محدود می شود و در سمت شمال آن چهار صفه قرار دارد كه با درگاه هایی كه هم اكنون مسدود شده اند به هم راه داشته اند.

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

برچسب ها : معماری سبک خراسانی 58 ص , معماری سبک خراسانی , معماری , سبک خراسانی , دانلود معماری سبک خراسانی 58 ص , دانلود تحقیق معماری سبک خراسانی 58 ص , دانلود تحقیق در مورد معماری سبک خراسانی 58 ص , تحقیق در مورد معماری سبک خراسانی 58 ص , تحقیق معماری سبک خراسانی , تحقیق در مورد معماری سبک خراسانی , تحقیق درمورد معماری سبک خراسانی , تحقیق در باره معماری سبک خراسانی

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر